DSM-IV-TR de bu bozukluk olumsuz (negativist) kiÅŸilik bozukluÄŸu olarak da adlandırılmaktadır. Örtülü bir ÅŸe­kilde engelleme, erteleme, inatçılık ve etkisiz olma ile karakterize bir bozukluktur. Bu davranışlar agresyonun pasif olarak ifade edilmesi ÅŸeklinde nitelendirilmektedir. Genellikle haklarını aramaz, istek ve gereksinimle­rini doÄŸrudan ifade etmezler. Buna karşılık istemedik­leri durumlarda kendilerine verilen iÅŸleri ertelerler, istekli davranmazlar, geciktirirfer ve buna devamlı mazeret bulurlar, baÄŸlı bulundukları kiÅŸilerin hatalarını ararlar, ancak diÄŸer yandan kurtulmayı da denemezler. Genellikle özgüvensizdirler. Gelecek ile iliÅŸkili karam­sar olduklarından ve sıklıkla alınganlıkları ile uÄŸraÅŸtık­larından, yaÅŸamdan ne istediklerini hiç bir zaman bi­lemezler. Kendi sorumluluk ve iÅŸlerini, baÅŸkalarının alması ve yapması beklentisi içindedirler.

Pasif agresif kişilik bozukluğu olan hastalar, daha az abartılı, dramatik ve duygusal; ancak, daha agresif olmalarıyla sınır (borderline) ve histrionik kişilik bozukluğundan ayırt edilebilmektedir. Alkol kullanım bozuklukarı, depresyon anksiyete ve somatik yakınmalar riski artmıştır.

Destekleyici psikoterapiye iyi yanıt verirler. Ancak terapi sürecinde sıklıkla bitmek bilmez istekleri olur ve istekleri reddedildiÄŸinde kendilerini reddedilmiÅŸ gibi de­ÄŸerlendirirler. Pasif agresif davranışların olası sonuçla arı hastaya gösterilmelidir. Bu gibi yüzleÅŸtirmeler hastanın davranışını deÄŸiÅŸtirmesine yardımcı olabilir, hastaların intihar davranışları öfkelerinin örtülü bir ifadesi olarak ele alıp incelemelidir. Antidepresanlar 5 nızca depresyon ve olası intihar varlığında tercih edilmelidir (Kaplan ve Sadock 2005, 2007, Phillips 1999).

Pasif agresif kiÅŸilik bozukluÄŸunun tanısal deÄŸerlendir­ilmesinde DSM-IV-TR tanı ölçütleri tabloda listelenmiÅŸtir.

PASÄ°F AGRESÄ°F KİŞİLÄ°K BOZUKLUÄžU DSM-IV-TR TANI ÖLÇÜTLERÄ° (APA 2000)

A.Genç eriÅŸkinlik döneminde baÅŸlayan ve deÄŸiÅŸik koÅŸul­lar altında ortaya çıkan; yeterli verimlilik isteklerine karşı olumsuz tutumların takınıldığı ve pasif direncin gösterildiÄŸi bir kiÅŸilik örüntüsüdür. Bu Örüntü; aÅŸağıdakilerden dördünün (ya da daha fazlasının) olmasıyla kendini göstermektedir:

1.Sıradan sosyal ve mesleki ödevleri tam olarak yapmaya karşı pasif direnç gösterme,

2.BaÅŸkaları tarafından takdir edilmemekten ve yan­lış anlaşılmaktan yakınma,

3.Asık yüzlü ve tartışmacı tutum gösterme,

4. EleÅŸtirileri mantıksız bulma ve otoriteyi küçük dü­ÅŸürme,

5.GörünüÅŸte daha ÅŸanslı olanlara karşı kıskançlık ve güceniklik gösterme,

6.KiÅŸisel ÅŸanssızlıklarından devamlı ve abartılı ola­rak yakınma,

7.PiÅŸmanlık duyma ve düÅŸmanca tavırlar arasında deÄŸiÅŸiklik gösterme.

B.Sadece majör depresif epzodlar esnasında ortaya çıkmamaktadır ve distimik bozukluk ile daha iyi açıklanamamaktadır.

Uzm.Dr. Sevilay ZORLU

Psikiyatrist & Psikoterapist

www.antalyaterapipsikiyatri.com

www.antalyacinselterapi.com

Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.

1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5

Tel: 0 (242) 316 98 99

twitter/ Dr.SevilayZorlu