Kaygı, heyecan hayatın içinde olan doÄŸal ve kaçınılmaz duygulardır.  Aşırı düzeye çıkmadığı ve kiÅŸinin performansını olumsuz etkilemediÄŸi sürece  bizi hedefe yönlendiren, motive eden bir  güçtür. BaÅŸ edilemez  düzeye çıktığında  ise insan hayatını olumsuz etkileyen, birçok alanda performansı azaltan bir engel halini alır. 

Sınav kaygısı; sınavdan günlerce hatta aylarca önce baÅŸarılı olup olunmayacağı  konusunda aşırı kaygı yaÅŸanması ile kendini gösterir. Bu kaygı belirtileri sınava çalışma motivasyonunu etkileyebileceÄŸi gibi uyku, yemek, sosyal iliÅŸkiler gibi günlük aktiviteleri de olumsuz düzeyde etkileyebilmektedir. Bununla birlikte sadece sınav öncesi deÄŸil  sınav sırasında da aşırı heyecan ve bu heyecanın getirdiÄŸi bazı duygusal ve fiziksel belirtiler  sınav  performansını etkileyerek baÅŸarı düzeyini düÅŸürebilir.

Sınav sırasında ya da sınavın düÅŸünüldüÄŸü durumlarda  çarpıntı, düzensiz kalp atışları, karın bölgesinde huzursuzluk ya da aÄŸrı, soÄŸuk terleme ve baÅŸ aÄŸrıları, düzensiz solunum, ellerde uyuÅŸma, titreme, vücutta ateÅŸ basması ve bayılma hissi , baÅŸ dönmesi, bir ÅŸey düÅŸünemiyormuÅŸ hisleri,  kas yorgunlukları sınav kaygısının bu fiziksel belirtileri arasında sayılabilir.

Sınav zamanlarının korkulu bir rüya gibi görünmesi, baÅŸarısız olursam korkusu ve bunun getirdiÄŸi yetersizlik düÅŸünceleri ve baÅŸarılı olamayacağım yargıları, panik hissi,aşırı sinirlilik, aÄŸlama, iyi çalışmaya raÄŸmen hiç bir ÅŸey hatırlamadığını ve hiç bir ÅŸey bilmediÄŸini düÅŸünmek ve konsantrasyon güçlüÄŸü,huzursuzluk, aşırı yorgunluk hissi, sıkıntı, bunaltı, aşırı hareketlilik,  sınav sırasında zihninizin donduÄŸunu, bulanıklaÅŸtığını ve tam olarak düÅŸünemediÄŸini hissetme ve soruları heyecandan okuyamama gibi belirtiler duygusal belirtiler arasında sayılabilir.

Bütün bu belirtilere ek olarak, yeterince çalışmadığı için  kendini suçlama, kendini yetersiz hissetme, sınav sonrasının felaket olacağı, kimsenin yüzüne bakamayacağı, çevresini hayal kırıklığına uÄŸratacağı ÅŸeklinde düÅŸünceler ortaya çıkmakta  ve bu negatif düÅŸünceler öÄŸrenci de akedemik ortamdan uzaklaşıp, ders çalışmaya karşı ilgisizlik, isteksizlik, endiÅŸe ve tedirginlik duygularının yoÄŸunlaÅŸmasına neden olmaktadır.  Bu durum, öÄŸrencide sınavla ilgili bu kaygıyı yaÅŸamaktansa sınava girmeme, kendini uzaklaÅŸtırma yoluna ya da daha ağır psikiyatrik bozukluklara girmesine zemin hazırlamaktadır.

NEDENLERÄ° NELERDÄ°R:

Sınav kaygısı temelde çocuÄŸun veya gencin sorunu gibi görünse de aslında çok boyutlu olarak deÄŸerlendirmek ve araÅŸtırmak gerekmektedir. Bu çok boyutluluÄŸun bir ucunda çocuk, diÄŸer uçlarında ise aile, öÄŸretmenler ve diÄŸer sosyal çevre gelmektedir.

ÖÄŸrencinin sınava yüklediÄŸi anlamlar, sınavla ilgili kafasında oluÅŸturduÄŸu imaj bu çok yönlü iliÅŸkilerin sonucunda oluÅŸur ve kiÅŸinin duygularıyla, deneyimleriyle ve inançlarıyla ÅŸekillenir. Sınav kaygısı sadece büyük sınavlara özgü deÄŸildir. Bazı çocuklar için her sınav bir kaygı kaynağıdır. Sınav ile ilgili düÅŸünceler, beklentiler sınav olmanın ötesine geçince kaygı kendisini göstermeye baÅŸlamaktadır. Bu gibi durumlarda sınav sadece belirli ÅŸeyleri elde etmek için geçilmesi gereken bir engel olmaktan çıkar ve öÄŸrenci tarafından kiÅŸiliÄŸinin deÄŸerlendirildiÄŸi, çevresindeki insanlarla iliÅŸkilerini belirlendiÄŸi, deÄŸerinin ortaya konduÄŸu ve ailenin beklentilerinin gerçekleÅŸmesi ile ilgili bir hal alır.  

Sınav kaygısı yaÅŸayan öÄŸrencilerde genelde baÅŸaramayacağım  korkusu ve benlik deÄŸerinde azalma ön plandadır.
BaÅŸarısızlık korkusu öÄŸrencinin  çalışmasıyla direk olarak  baÄŸlantılı deÄŸildir. Ne kadar çalışsa da  sınav ile ilgili yarattığı olumsuz düÅŸünceler, sınavın kötü geçeceÄŸine iliÅŸkin inanışlar bu kaygının kaynağıdır.Kaygı belirtileri sınav performansında  düÅŸüÅŸe neden olur ve bu durum kendi içlerinde düÅŸündükleri baÅŸarısızlık korkusunu ve yapamayacağım düÅŸüncelerini destekler. Bu durum da kısır bir döngüye neden olur.

Bütün aileler çocuklarının iyi bir eÄŸitim görmesini,  sınavlarda daha baÅŸarılı olmasını ister. Ellerindeki bütün imkanları bu doÄŸrultuda kullanırlar. Ancak bazı durumlarda bu iyi niyetli davranışlar baskıyı da birlikte getirir.  Aileler bazı durumlarda farkında olmadan kendi endiÅŸe, beklenti ve hayallerini  dolaylı olarak öÄŸrenciye aktarırlar. ÖÄŸrenci kendini kanıtlamanın, kabul ettirmenin ve kendisini yakınlarına sevdirmenin en önemli yolunun  sınav ile ilgili kazandığı baÅŸarılara baÄŸlamaya baÅŸlar. BaÅŸarısızlıkta sevilmeyeceÄŸi, aÅŸağılanacağı düÅŸünceleri zihninde yer eder. Ailesinin ve çevresinin bir yandan sınavın önemli olmadığını, hayatın sonu olmadığını söylemelerine karşı  bir taraftan da sözel olarak yada davranışlarıyla, sınavı kazanmanın, baÅŸarılı olmanın hayatındaki birçok ÅŸeyi   etkileyeceÄŸi mesajları vermesi öÄŸrencide sıkışmışlık ve ÅŸaÅŸkınlık yaratır. Bu durum zaten normal düzeydeki sınavın yaratacağı kaygının daha üst düzeye çıkmasına neden olur.  ÇoÄŸu zaman aileler  bu kaygının farkına ancak öÄŸrenci fiziksel düzeyde belirti verdiÄŸinde varabilirler.

Bunun dışında, kendine güvensizlik, karamsarlık, daha önceki baÅŸarısızlıklar, beklentilerin gerçeÄŸe uygunsuzluÄŸu ve bilgisiz olmak kaygı nedenleridir.