Ülkemizde hekimlik yetkisi olmayan dolayısı ile psikiyatrik hastalıklara tanı koyma ve tedavi etme yeterliliÄŸi ve ehliyeti olmayan çeÅŸitli meslek gruplarına üye birçok kiÅŸi istenmeyen sonuçlar doÄŸuracak tanı ve tedavi uygulamalarına giriÅŸmekte, bu durum halk saÄŸlığını tehdit etmektedir. Konu ile ilgili yasal düzenlemeler olmasına karşın yetersiz denetim, kimi basın yayın kuruluÅŸlarının bu kiÅŸi ve kurumları sorumlu yayıncılık anlayışı ile baÄŸdaÅŸmadığını düÅŸündüÄŸümüz programlarla kamuoyuna tanıtmaları sorunun boyutlarını daha da büyütmektedir. Türkiye Psikiyatri DerneÄŸi bu konuda basını ve kamuoyunu bilgilendirme sorumluluÄŸu hissetmektedir.

Ülkemizde, toplumun birçok kesiminde ruhsal sorunlarla uÄŸraÅŸan meslek gruplarının tanımlaması yeterince bilinmemektedir. ÖrneÄŸin sıklıkla psikolog yada psikiyatrist kavramları aynı anlamda kullanılmaktadır. Bu kullanım ile aslında aldıkları eÄŸitim olarak çok farklı olan iki grup birbirine karıştırılmaktır. 2006 yılında Gaziantep’te 500 kiÅŸi üzerinde yapılan bir araÅŸtırma sonuçlarına göre araÅŸtırmaya katılanların %56.6’sı psikologları konuÅŸma yoluyla, psikiyatristleri ise ilaçla tedavi eden kimse olarak deÄŸerlendirmiÅŸtir. Ruh ve sinir hastalıkları %89.2 oranında tedavi edilebilir bulunmuÅŸtur. M. Depresyon belirtilerinin tanımlandığı, ardından “bu durumda ne yaparsınız?” ÅŸeklindeki soruyu deneklerin %57’si “geçici bir durum olduÄŸunu düÅŸünür, hiçbir ÅŸey yapmam” diye yanıtlamıştır. Åžizofreni belirtileri verilip, “bu durumdaki yakınınıza ne yaparsınız?” diye sorulduÄŸunda, %51.8 oranında denek “psikiyatriste götürürüm” cevabını vermiÅŸtir. Panik bozukluk belirtileri tanımlanıp, “bu durumda ne yaparsınız?” diye sorulduÄŸunda deneklerin %57’si iç hastalıkları doktoruna gideceÄŸini belirtmiÅŸti ve bu cevabı veren deneklere bir sonraki soruda “iç hastalıkları doktorunuz sizi psikiyatriste yönlendirirse ne yaparsınız” diye soruldu. Bu soruyu deneklerin %64.1’i “psikiyatriste giderim” ÅŸeklinde cevaplarken, deneklerin %16’sı ise tekraren baÅŸka bir iç hastalıkları doktoruna gideceÄŸini belirtmiÅŸlerdir. Ruh saÄŸlığı ile ilgili sorun yaÅŸayan kiÅŸiler nereye baÅŸvuracakları konusunda da kararsızlık yaÅŸamaktadır. Ruh saÄŸlığı hizmeti bir ekip çalışması içerisinde yürütülmelidir. Ruh saÄŸlığı alanında çalışan kiÅŸiler ÅŸöyle sıralanabilir:

Psikiyatri hekimi

Pratisyen hekim/Aile hekimi Psikolog/Klinik Psikolog Psikiyatri hemÅŸiresi

Sosyal hizmet uzmanı

Psikolojik Danışmanlar Psikiyatri hekimi  

Ruhsal rahatsızlıkların tanınması, önlenmesi, tedavi edilmesi ve rehabilitasyonunda çalışan tıp fakültesi mezunu, psikiyatri uzmanlık eÄŸitimini tamamlamış hekimdir. Psikiyatri hekimi, 6 yıllık Tıp fakültesinden mezun olmuÅŸ ve ondan sonra 4 yıl psikiyatri ihtisası yapmış uzman hekimdir. Aldığı tıp eÄŸitimiyle insanın hem genel hastalıkları hakkında bilgi sahibi olan hem de ruhsal yapısını tanımlama ve gerektiÄŸinde tedavi etme yetki, bilgi ve donanımına sahip olan kiÅŸidir. Psikiyatri hekimi klinik karar verici olarak ruh saÄŸlığı ekibi içinde koordinasyonu saÄŸlamaktadır. Psikiyatrik hizmetin kaliteli olarak verilebilmesi için baÅŸvuru, deÄŸerlendirme, tedavi, diÄŸer birimlere yönlendirme ve tedaviyi sonlandırma, rehabilitasyon aÅŸamaları tanımlanmıştır.

Hastaya uygulanacak tedavinin planlanması ve yürütülen tedavinin deÄŸerlendirilmesi tamamıyla psikiyatri hekiminin sorumluluÄŸundadır. Ruhsal sorunlarla ilgili her türlü teÅŸhisi koymak, tedaviyi planlamak, ilaç ve diÄŸer tedavi yöntemlerinin yanı sıra, uygun görülen psikoterapiyi uygulamak da tamamen psikiyatri uzmanlarının sorumluluÄŸu ve yetkisi içindedir. BaÅŸka hiçbir meslek grubunun, bu uygulamaları bağımsız olarak yapma yetkisi yoktur. TC Yasaları ile de bu yetki sadece psikiyatri hekimlerine verilmiÅŸtir. Yukarıda sıralanan meslek grupları dışında kalan “yaÅŸam koçu, NLP vb.” gibi alanlarda çalışanlar ruh saÄŸlığı ekibi içerisinde yer almamaktadırlar. Psikiyatri bir tıp dalıdır. Yine bir tıp dalı olan Nöroloji; epilepsi (sara), serebrovasküler olay (damarsal olaylara baÄŸlı felç), parkinsonizm ve istemsiz hareketler, baÅŸ aÄŸrıları, multipl skleroz, kas hastalıkları gibi alanlarda hizmet verir.

Psikiyatrinin ilgi alanları ise genel olarak: Depresyon, Anksiyete (Kaygı) bozukluÄŸu (Panik bozukluk,Yaygın anksiyete bozukluÄŸu, Obsesif kompulsif bozukluk, Sosyal Fobi, Travma sonrası stres bozukluÄŸu), Ä°ki uçlu bozukluk (Manik depresif bozukluk, Bipolar bozukluk), Åžizofreni, Alkol-madde bağımlılığı, Cinsel iÅŸlev bozuklukları, KiÅŸilik bozuklukları, Yeme bozuklukları, Histeri-konversiyon, Hipokondriazis, Tikler, YaÅŸlılık psikiyatrisi-demans (bunama), Uzun süren yas, Dürtü kontrol bozuklukları gibi alanlardır. Ruh ve beden saÄŸlığınız bir bütündür. Pek çok ruhsal belirti bedensel bir hastalığa, pek çok bedensel belirti de ruhsal bir hastalığa iÅŸaret edebilir. Bedensel rahatsızlıklar gibi ruhsal rahatsızlıkların tanısı da sadece hekimler tarafindan konulabilir ve tedavisi hekim tarafından ya da hekim kontrolu altında yapılabilir.

Psikiyatri uzmanları her türlü psikiyatrik uygulamaya iliÅŸkin temel bilgi, beceri ve donanıma sahiptir. Ä°leri uzmanlık incelemesi, araÅŸtırma ya da tedavi-müdahale gerektiren durumları ayırtedip, gerekli önlemleri alarak yönlendirme yapabilir. Her türlü ruhsal sorun ve yakınmanın öncelikle tıp eÄŸitimi almış hekimlerce deÄŸerlendirilmesi gerekir, uygulanacak tedavi ÅŸekline sizinle birlikte sadece hekiminiz karar verebilir. Ruhsal rahatsızlıkların çoÄŸu ilaç tedavisi gibi biyolojik tedaviler ve/veya psikoterapi yöntemleri ile baÅŸarıyla tedavi edilebilmektedir. Psikoterapi de tıbbi bir müdahaledir, ancak psikiyatri hekiminiz tarafından veya onun yönlendirmesiyle belirli bir terapi konusunda eÄŸitim ve yetkinliÄŸi olan bir klinik psikolog tarafından yapılabilir. Ruhsal durumunuza uygun olan tedavi ÅŸekline sizinle birlikte psikiyatri hekiminiz karar verir.  Türkiye Psikiyatri DerneÄŸi