Özellikle 3- 6 yaÅŸ arasında belirginleÅŸen bu tavırlara "direnme dönemi" adı verilir. Bu dönem aynı zamanda çocukta kiÅŸilik kazanma çabalarının olduÄŸu bir dönemdir. ÇocuÄŸu bu direnmelerine aşırı sertlik göstermek, ezmek ya da kendi iÅŸlerini kendi yapma fırsatı vermemek (tam tersi de olabilir), aşırı çocuksu bir karakterin geliÅŸmesine neden olacak ÅŸekilde onu bebek gibi yedirme, giydirme, beraber yatma gibi davranışlar çocukta kiÅŸilik geliÅŸimini zedeler. Ä°leri yaÅŸlarda aşırı bağımlılık ya da tümüyle otorite dışı tavırlar geliÅŸtiren kiÅŸilik yapılarının oluÅŸmasına neden olur.

Çocuklarda inatlaÅŸma her yaÅŸ döneminde görülür. Bağımsız birer birey olduklarının farkına varmaya baÅŸlamaları ve dünyayı keÅŸfetme merakları bu inatlaÅŸma sürecini tetikler. Çocuklar anne-babaları ve çevresindekiler ile ayırım yapmaksızın her zaman ve her konuda çatışmaya girebilirler. Çocukların bir inatlaÅŸma nöbeti süresince fikir deÄŸiÅŸtirdiÄŸine tanık olabilirsiniz. Bazen, neyi isteyip neyi istemediÄŸini bile anlayamazsınız. ÖrneÄŸin, acıkmıştır ama evdeki yemeÄŸi yememekte direnir, hamburger ister, hamburgerciye gidersiniz, ben bundan istememiÅŸtim ötekinden al diye tutturur, öteki menüden alırsınız baÅŸka bir bahane bulur vs. Birinizden biri yenik düÅŸene kadar devam eder bu sürtüÅŸme.

ÇocuÄŸunuzun inatlaÅŸma dönemlerinde her iki tarafın da amaçlarını açıkça ortaya koymaya çalışın. Sizin amaçlarınız çok çeÅŸitli olabilir; ona yemek yedirmek, bir oyuncakçının önünden geri çekmek, ablasının odasından çıkmasını saÄŸlamak veya uyutmak. Onun ise tek bir amacı vardır; sizin dediÄŸinizin tersini yapmak. Ancak bu ÅŸekilde size kendisinin bağımsız bir birey olduÄŸunu, kendi tercihlerini kendisinin yapabildiÄŸini kanıtlayacaktır. Pek çok anne-baba bunun farkında olmadığı için çocuklarıyla gereksiz yere çatışmaya girer ve kendilerini de çocuklarını da yıpratır. Daha da kötüsü bazı çocuklar bunu bir alışkanlık haline getirirler, daha ileriki yaÅŸlara taşırlar ve anne-baba bu çatışmalara çözüm olarak ÅŸiddete baÅŸvurmaya baÅŸlar. Kısacası çok küçük yaÅŸlarda baÅŸlayan ve çocukların geliÅŸiminde çok doÄŸal olan inatlaÅŸma, anne-baba ve çocuk arasındaki bir iletiÅŸimsizliÄŸin baÅŸlangıç noktası olabilir ve bir kısırdöngüyle son bulabilir.

ÖNERÄ°LER

Ä°natlaÅŸma ortamlarında öfkeli ve sabırsız bir tavır takınılmamalı,yumuÅŸak bir ses tonuyla konuÅŸmaya özen gösterilmeli.

Otoritenin çocuÄŸa, kimin güçlü, kimin güçsüz olduÄŸunu ispatlamak durumunda olmadığı unutulmamalı.

Anne-baba sürekli “hayır”diyen bir konumda olmaktan kaçınmalı.Ä°stediÄŸi ÅŸeyi neden yapamayacağı basit bir dille açıklanmalı,çocuÄŸun bu durumdan dolayı yaÅŸadığı üzüntüsü paylaşılmalı.

ÇocuÄŸa kararlı ve tutarlı fakat sevecen bir tavırla yaklaşılmalı.”Hayır” denilen bir ÅŸeye sonradan “evet” denmemeli.

Tüm açıklamalara raÄŸmen çocuk bir süre sonra yeniden istediÄŸi ÅŸeyi tutturursa,hiç tepki vermemeli.

ÇocuÄŸun dikkati hoÅŸlandığı,sevdiÄŸi baÅŸka bir noktaya çekilmeye çalışılmalı.

      (oyun,çizgi film, sevdiÄŸi bir yiyecek vb.)

ÇocuÄŸa yasaklanan ÅŸeyleri anne-baba da yapmamalı ( mutfak dışında yemek yemeye izin verilmezken, babanın maç seyrederken yemeÄŸini TV.’nin karşısında yemesi gibi .)

ÇocuÄŸa karşı aşırı koruyucu davranmamalı, kendi başına yapabildiÄŸi halde; yemek yedirme, giydirme,beraber yatma gibi davranışlardan kaçınılmalı.

YapabileceÄŸi sorumluluklar verilmeli, böylece özgüven kazanması saÄŸlanmalı.

ÇocuÄŸa seçenekler sunulmalı, böylece çocukta; bağımsız bir birey olarak görüldüÄŸü, onun kararlarına saygı duyulduÄŸu düÅŸüncesi oluÅŸturulmalı.

Uzm.Dr. Sevilay ZORLU

Psikiyatrist &  Psikoterapist

www.antalyaterapipsikiyatri.com

www.antalyacinselterapi.com

www.facebook.com/AntalyaTerapiPsikiyatri

twitter.com/DrSevilayZorlu

Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.

1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5

Tel: 0 242 316 98 99