drsevilayzorlu@gmail.com
TEL : 0242 316 98 99
Cetad Antalya Bölge Temsilcisi
KOGNİTİF (BİLİŞSEL) DAVRANIŞÇI TERAPİ NEDİR?
KOGNİTİF (BİLİŞSEL) DAVRANIŞÇI TERAPİ NEDİR?

BiliÅŸsel davranışçı terapi bir psikoterapi türüdür. Ä°nsan davranışı ve duygulanımını inceleyen psikolojik modellerden yararlanılarak geliÅŸtirilmiÅŸtir. Bilimsel bir zemin üzerine kurulu olup birçok psikiyatrik bozukluk ve geniÅŸ bir sorun alanında etkili olduÄŸu kanıtlanmış bir tedavi yaklaşımıdır.

Davranış tedavileri, genel bir tanımla öÄŸrenme ilkelerinin davranış bozukluklarının analiz ve tedavilerine sistematik bir biçimde uygulanışı olarak tanımlanabilir. Davranış tedavileri doÄŸrudan uyumsuz davranışlar üzerine odaklanır. Davranışçı tedavide bireye tedavinin mantığı aktarılıp, kaygı verici durumlarla karşılaÅŸtığında kaçmak yerine, kaygıyla baÅŸa çıkmak konusunda ne tür yöntemler uygulayabileceÄŸi aktarılır.

BiliÅŸsel teoriye göreyse çocukluk çağındaki deneyimler öÄŸrenme yoluyla bazı temel düÅŸünce, sayıltı ve inanç sistemlerinin oluÅŸmasına neden olur. Bu temel düÅŸünce ve inançlar “ÅžEMA“ olarak adlandırılır. Bu ÅŸemalar katı düÅŸünce kalıpları olup, yaÅŸamın daha ileri dönemlerinde bireylerin kendileri ve yaÅŸadıkları dünyaya iliÅŸkin algılarını biçimlendirmekte kullanılır. Psikiyatrik bozukluklar, bireyin bilinçli olarak farkında olmadığı bu olumsuz kalıpların içeriÄŸindeki temel düÅŸünceleri destekleyen bir yaÅŸam olayının ardından geliÅŸir.

Tedavide danışan kiÅŸi ile terapist çeÅŸitli sorunları belirlemek ve anlamak için, iyileÅŸmeyi hedef alan bir iÅŸbirliÄŸi içinde düÅŸünce, duygu ve davranışlar arasındaki iliÅŸkiler konusunda çalışırlar. Bu yaklaşım genellikle "ÅžIMDI VE BURADA" üzerine, yani o anda güncel olarak kiÅŸide sıkıntı yaratan sorunlar üzerine odaklanır.

ÇeÅŸitli hastalıkların yaÅŸamı kısıtlayan etkileri hastayla birlikte saptanır. Bireyin hastalığı nedeniyle yapamadığı çeÅŸitli aktiviteler tedavideki hedefler olarak belirlenir ve tedavi sonunda hastalığın yaÅŸam alanlarında oluÅŸturduÄŸu kısıtlanmalar ortadan kaldırılarak yaÅŸam kalitesinin iyileÅŸtirilmesi amaçlanır.

Bu tedavi yaklaşımında tedavi süresi oldukça kısadır.
KiÅŸinin öz kaynaklarını kullanarak sıkıntı yaratan durumlarla baÅŸa çıkabilmesine yardımcı olacak becerileri kazandırmak asıl hedeftir.

Terapist ve danışanın birlikte çalışarak saptadığı hedeflere ulaÅŸmak ve “DEÄžIÅžIM” yaratabilmek için seanslar sırasında öÄŸrenilenler seanslar arasında uygulamaya geçirilir. Seans içinde terapistten öÄŸrenilen bilginin beceriye dönüÅŸtürülebilmesi için uygulamada “EV ÖDEVLERI” ya da “EGZERSIZLER” den faydalanılır.

Özetle biliÅŸsel davranışçı terapi

v     SIKINTI YARATAN BELIRTILERI HEDEF ALAN

v     SIKINTIYI AZALTMAYI

v     DÜÅžÜNCE BIÇIMLERINI YENIDEN GÖZDEN GEÇIRMEYI

v     SORUN ÇÖZMEDE YARDIMCI OLACAK YENI STRATEJILER ÖÄžRETMEYI AMAÇLAYANetkililiÄŸi araÅŸtırmalarla gösterilmiÅŸ “KANITA DAYALI” bir psikoterapi türüdür.

BiliÅŸsel davranışçı terapilerde terapist ve danışan birlikte danışanın sorunu hakkında ortak bir fikir edinerek sorunu birlikte anlamaya, mevcut sorunun danışanın DÜÅžÜNCE, DUYGU VE DAVRANIÅžLARINI ve gün içindeki iÅŸlevlerini nasıl etkilediÄŸini belirlemeye çalışırlar.
Danışanın kişisel sorunlarının anlaşılmasını izleyerek terapist ve danışan bir sonraki aşamada tedavi hedefleri belirleyip bir
TEDAVI PLANI oluÅŸtururlar.

Terapinin amacı danışanın sorunlarını çözmekte halen kullandığı baÅŸ etme yöntemlerinden daha yararlı olabilecek YENI ÇÖZÜMLER ÜRETEBILMESINI saÄŸlamaktır.Bunu izleyerek, danışanın terapi seansları içinde öÄŸrendiklerini terapi seansları arasındaki süreç içinde de uygulaması istenir.Pratik bir takım zorunlu durumlar bir yana bırakıldığında (belli bir süreyle terapiye gelebilme imkanı gibi) terapinin ne kadar süreceÄŸi terapistle danışan tarafından birlikte belirlenir.

Genellikle 2-3 seanstan sonra ilk seanslarda ortaya konulan amaçlara ne kadar sürede ulaşılabileceÄŸi konusunda terapistin bir fikri oluÅŸabilir. Bazı danışanlar için 6-10 görüÅŸme gibi çok kısa bir süre yeterli olabilir. Daha uzun süreli çözüm gerektiren kiÅŸilik bozuklukları gibi durumlarda danışanlar aylarca hatta bir yılı geçen bir süre boyunca terapiye devam etmek durumunda kalabilirler.Danışanla baÅŸlangıçta, çok ağır bir kriz durumu söz konusu deÄŸilse HAFTADA BIR KEZ görüÅŸülür.

KiÅŸi kendini daha iyi hissetmeye baÅŸlar baÅŸlamaz seansların aralığı açılmaya baÅŸlar önce 15 GÜNDE BIR daha sonra ÜÇ HAFTADA BIRE doÄŸru görüÅŸmeler kademeli olarak seyrekleÅŸtirilir. Bu henüz terapide iken öÄŸrenilen becerilerin gündelik hayat içinde uygulanarak denenmesi ÅŸansını verir.Terapi sona erdikten 3, 6 VE 12 AY SONRA birer GÜÇLENDIRME SEANSI yapılır.

BiliÅŸsel davranışçı terapi ile birlikte ilaç tedavisinin birlikte yürümesi mümkündür. Ä°laç kullanılması gerektiÄŸini düÅŸündüÄŸü durumda terapistiniz bu durumu size söyleyerek durumun avantajlarını ve dezavantajlarını sizinle tartışacaktır. Birçok durum hiç ilaç kullanmadan tedavi edilebileceÄŸi gibi sadece ilaç kullanımıyla geçen sorunlar söz konusu olabilir. Her iki tedavi türünün de etkili olduÄŸu durumlarda tercih danışmaya gelen kiÅŸiye baÄŸlıdır. Bazı durumlar genellikle iki tedavinin birlikte kullanımına daha iyi cevap verir.

BiliÅŸsel davranışçı terapinin çocuk ve ergenlerde kullanımı da oldukça iyi sonuçlar vermiÅŸtir. Genellikle DEPRESYON, ANKSIYETE BOZUKLUKLARI, DIKKAT EKSIKLIÄžI VE HIPERAKTIVITE BOZUKLUÄžU, ENÜREZIS NOKTÜRNA, TRAVMA VE TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUÄžUYLA iliÅŸkili semptomların tedavisinde kullanılır.

Bu terapi türünün etkililiÄŸini gösteren bilimsel veriler mevcuttur. Bu veriler biliÅŸsel davranışçı terapinin aÅŸağıda sayılan sık görülen psikiyatrik bozuklukların tedavisinde etkili olduÄŸunu göstermiÅŸ ve BILIÅžSEL DAVRANIÅžÇI TERAPI bu bozuklukların tedavisini konu alan PEK ÇOK KILAVUZDA ETKILI BIR TEDAVI YÖNTEMI olarak yer almiÅŸtir:

• ANKSIYETE BOZUKLUKLARI
• OBSESIF KOMPULSIF BOZUKLUK
• PANIK BOZUKLUK
• HIPOKONDRIYAZIS
• TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUÄžU
• YAYGIN ANKSIYETE BOZUKLUÄžU
• DEPRESYON
• CINSEL IÅžLEV BOZUKLUKLARI
• ÇIFT TEDAVILERI VE AILE TERAPILERI
• ALKOL VE MADDE KÖTÜYE KULLANIMI
• YEME BOZUKLUKLARI
• SOMATOFORM BOZUKLUKLAR
• SOSYAL FOBI
• ÖZGÜL FOBILER
• TIK GIBI ÇEÅžITLI DAVRANIÅž PROBLEMLERI
• YEME BOZUKLUKLARI


Ayrıca KDTnin aÅŸağıda yer alan diÄŸer durumlarda da tedaviye katkı saÄŸladığı gösterilmiÅŸtir:
• ÅžIZOFRENI
• Ä°KI UÇLU BOZUKLUK (BIPOLAR BOZUKLUK)
• ÖFKE KONTROLÜ
• KIÅžILIK BOZUKLUKLARI
• AÄžRI KONTROLÜ
• ÇEÅžITLI SAÄžLIK SORUNLARINA UYUM SAÄžLAMA
• UYKU BOZUKLUKLARI

Türkiye Psikiyatri DerneÄŸi BiliÅŸsel - Davranışçı Psikoterapiler Bilimsel Çalışma Birimi tarafından halka yönelik bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır.



Web Sitlerimiz: Antalya Terapi Psikiyatri | Antalya Cinsel Terapi | Neo Rezonans Antalya | Sevilay Zorlu