DÄ°SPARONÄ° DSM-IV TANI ÖLÇÜTLERÄ°
A. Erkekte ya da kadında cinsel iliÅŸkiye, yineleyici bir biçimde ya da sürekli olarak eÅŸlik eden genital aÄŸrının olması.
B. Bu bozukluk belirgin bir sıkıntıya yada kişilerarası ilişkilerde zorluklara neden olur.
C. Bu bozukluÄŸa sadece Vajinismus ya da ıslanmanın olmaması neden olmamaktadır, bu bozukluk, baÅŸka bir Eksen I bozukluÄŸuyla daha iyi açıklanamaz (ÖrneÄŸin Somatizasyon BozukluÄŸu) ve sadece bir maddenin (örneÄŸin kötüye kullanılabilen bir ilaç, tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da
genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.
TANIM
Disparoni, cinsel birliktelik sırasında aÄŸrı duyulmasıdır ve tekrarlayıcıdır. Yani kısa süreli ve geçici olan aÄŸrılar disparoni olarak kabul edilmezler. Psikoseksüel hastalıklar grubunda yer alırlar. Vajinismus ile birlikte seyredebildikleri gibi bağımsız da olabilirler. Ancak vajinismusta adalelerin kasılması nedeni ile tam bir cinsel birliktelik mümkün olmaz. Aynı zamanda duyulan aÄŸrı nedeni ile disparonide orgazm bozuklukları da birlikte görülebilir.
Genellikle yüzeyel ve derin disparoni olarak iki grupta incelenir.
YÜZEYEL DÄ°SPARONÄ°LERDE aÄŸrı vajina giriÅŸinde ve vajinada hissedilirken, DERÄ°N DÄ°SPARONÄ°DE ise aÄŸrı alt karın ve kasık bölgesine yayılır.
Genellikle sosyoekonomik seviyesi düÅŸük olan kiÅŸilerde daha sık görülür. Sebepleri psikolojik ya da fiziksel nedenlere baÄŸlı olabileceÄŸi için, tanıya gidilirken bu iki yapının beraberce irdelenmesi gerekir.
FİZİKSEL DİSPARONİ nedenleri arasında en sık rastlananları genital sistem ya da idrar yollarına ait enfeksiyonlardır.
Aynı zamanda genital bölgedeki ameliyat nedbeleri, doÄŸum sırasında meydana gelen yırtılmalar ya da epizyotomi adı verilen kesiler ve bunların anatomiye uygun kapatılmaması disparoniye yol açar.
Menopozdan sonra ise bu bölgeyi güçlendiren östrojen hormonundaki azalmaların yarattığı daralmalar,kuruluklar ve esneklik kayıpları, özellikle ileri yaÅŸtaki kadınlarda disparoni sebebidir
Buraya kadar sayılanlar yüzeysel disparoniye neden olurlar.Oysa endometriyozis, alt karın bölgesinde bulunan tümörler ve aynı bölgeden geçirilen operasyonlar, radyasyon tedavileri, barsaklar ile ilgili hastalıklar ve rahmin arkaya doÄŸru dönük olması, daha çok derin disparoni sebepleri arasında sıkça karşılaşılan nedenlerdir.
Fiziksel olayların ve hastalıkların dışında psikolojik nedenler de disparonilerin önemli sebepleri arasında yer alırlar.
KiÅŸinin özgeçmiÅŸinde yaÅŸadığı bazı olaylar, ki bunların başında tecavüz ve cinsel zorlama gelmektedir, o insanın yaÅŸamı boyunca cinsel birliktelikten aşırı bir ÅŸekilde korkmasına neden olur. Bu durumda vajinismus ve disparoni ortaya çıkar. DiÄŸer taraftan cinselliÄŸin bir tabu olarak görülmesi, küçük yaÅŸlardan itibaren düzenli cinsel eÄŸitimlerin verilmesi yerine yanlış bilgilendirilme ve bunun korkulacak bir olay gibi iÅŸlenmesi, kadının cinsel yaÅŸamdan korkmasına ve uzaklaÅŸmasına neden olur. Bu kiÅŸiler cinsel birliktelik ile karşı karşıya kalıklarında ise vajinismus ve disparoni kaçınılmazdır.
Tekrarlayıcı aÄŸrılar, kadının seksüel yaÅŸamdan istemli olarak uzaklaÅŸmasına ve bir kısır döngü içine girmesine neden olur. Bu nedenle disparoni, fizik ve ruh saÄŸlığı açısından mutlaka tedavi edilmesi gerekli bir olaydır.
SIKLIK
2003 yılında Richters in 16-59 yaÅŸ arası 9134 kadınla yaptığı çalışmada cinsel iÅŸlev bozukluÄŸu gösteren kadınların %20.3 ünün disparoni yaÅŸadığı görülmüÅŸtür.
Disparoni yi en sık yaşayan kadınların yaş aralığının 20-29 olduğu ancak bu oranın yaşla azaldığı bulunmuştur.
Mercer in 2003 yılında yaÅŸları 16-44 arasında deÄŸiÅŸen 6399 kadının katıldığı araÅŸtırmasında son 1 senede en az 1 ay süreyle disparoni yaÅŸayan kadınlar %11.8, en az 6 ay süreyle disparoni yaÅŸayan kadınlar %3.4 bulunmuÅŸtur
Aynı yıl Najman tarafından yapılan 18-59 yaÅŸ arası 908 kadının katıldığı araÅŸtırmada da en çok disparoni yaÅŸayan kadınların 18-29 yaÅŸ arasında olduÄŸu (%23) bu problemin yaÅŸla birlikte azaldığı ancak 50 yaşından sonra yine arttığı (%14) görülmüÅŸtür.
TEDAVÄ°
Tedavi, nedene yönelik olarak yapılır. Öncelikle bu duruma neden olabilecek fiziksel bir hastalık varsa o tedavi edilmelidir. EÄŸer neden psikolojik ise psikiyatrik destek ve tedaviler ile çözüme gidilir. Disparoni tedavisi vajinismus tedavisine benzer ve seks terapisi ile baÅŸarı oranı oldukça yüksektir.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
www.antalyaterapipsikiyatri.com
Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.
1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5
Tel: 0 (242) 316 98 99
facebook.com/antalyaterapipsikiyatri
psikiyatristsevilay.zorluii@facebook.com
twitter/ Dr.SevilayZorlu
Neo Rezonans hakkında detaylı bilgi için
Neo Rezonans Antalya
sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
Copyright © 2015 Antalya Terapi Psikiyatri. Web Programlama - Maxantalya