ilk kez 1963 te tanımlanan depresif kiÅŸilik bozukluÄŸu DSM-IV-TR de yeni yer alan bir bozukluktur. YaÅŸam bo­yu depresif spektrumdaki kiÅŸilik özellikleri ile karakte­redir. Karamsar, yaÅŸamdan zevk alamayan, kendine güvensiz, sorumluluk duyguları fazla olan ve devamlı olarak mutsuz olmaktan yakınan kiÅŸilerdir. Kederlerini, .etersizlik ve umutsuzluk hislerini göstermeye yatkın­dırlar. Kendilerini, iliÅŸkilerini, iÅŸlerini kötüler, eleÅŸtirir ve küçültürler. Sıklıkla düÅŸük postür ve depresif yüz ifade­leri vardır. Genellikle çok titiz, mükemmeliyetçi, sıkıl­gan, aşırı sorumluluk hisleri olan ve yeni durumlar karşısında kolayca bocalayan kiÅŸilerdir. Yalnızlığa, ciddiyetsizliÄŸe ve sessiz olmaya eÄŸilimlidirler. Kolayca aÄŸlayabilen yapıdadırlar.

Yakın zamanda Akiskal, depresif kiÅŸilik özelliklerini 7 gruba ayırmıştır. Buna göre;

1.Sessiz, içe dönük, pasif ve hakkını aramayan,

2.Üzüntülü, karamsar, ciddi ve eÄŸlenmede yetersiz,

3.Kendini eleÅŸtiren, kınayan ve küçülten,

4.Åžüpheci, baÅŸkalarını eleÅŸtiren ve memnun olma­yan,

5.Aşırı vicdanlı ve sorumluluk duygulu, kuralcı,

6.DüÅŸünceli ve endiÅŸeli,

7. Olumsuz olaylarla uÄŸraÅŸan, kiÅŸisel kusurlar ve ye­tersizlik hisleri olan.

Depresif kiÅŸilik bozukluÄŸu, majör depresyon ve distimi gibi duygu durumu bozukluÄŸu spektrumunun bir par­çası olarak deÄŸerlendirilebilmektedir. BozukluÄŸu olan hastaların majör depresyon ve distimik bozukluk için büyük risk taşıdığı majör depresyon ve distimik bozuk­luklar ile yüksek oranda birlikte görüldüÄŸü belirtilmek­tedir. Ancak kiÅŸilik bozuklukları epizodik olmayıp, kro­niktir ve ömür boyu sürerler.

Depresif kiÅŸilik bozukluÄŸu için psikoterapi ilk tedavi seçeneÄŸidir. GerçeÄŸi deÄŸerlendirmeleri yerinde olan bu hastalar iç görü yönelimli psikoterapiye iyi cevap verir­ler. BiliÅŸsel yaklaşım, hastaların özgüvenlerini azaltan ve onları karamsarlığa iten biliÅŸsel ÅŸemaları anlamala­rını saÄŸlayabilir. Kazandıkları psikodinamikler hakkın­daki iç görü sayesinde kiÅŸilerarası iliÅŸkilerde olumlu sonuçlar saÄŸlayabilirler. Grup terapi leri kiÅŸilerarası iliÅŸ­kiler için faydalı olabilir. Antidepresan ilaçlar psikote­rapiye eklenmelidir. (Kaplan ve Sadock 2005, 2007, PhiUips 1999).

Depresif kiÅŸilik bozukluÄŸunun tanısal deÄŸerlendirme­sinde DSM-IV-TR tanı ölçütleri tabloda listelenmiÅŸtir.

DEPRESÄ°F KİŞİLÄ°K BOZUKLUÄžU DSM-IV-TR TANI ÖLÇÜTLERÄ° (APA 2000)

A.Genç eriÅŸkinlik döneminde baÅŸlayan ve deÄŸiÅŸik koÅŸullar altında ortaya çıkan;depresif biliÅŸ ve davranışlarla karakterize bir kiÅŸilik örüntüsüdür. Bu örüntü; aÅŸağıdakiler- den beÅŸinin (ya da daha fazlasının) olmasıyla kendini göstermektedir:

1.Mizaç, genel olarak, üzüntülü, kederli, mutsuz, yorgun ve keyifsizdir,

2.Kendilik kavramı yetersizlik, deÄŸersizlik inançlarına ve özgüven eksikliÄŸine odaklıdır,

3.Kendine yönelik olarak eleÅŸtirisel, suçlayıcı ve aÅŸağı­layıcıdırlar,

4.DüÅŸünceli ve endiÅŸelidirler,

5.BaÅŸkalarına karşı olumsuz, yargılayıcı ve eleÅŸtirisel­dirler,

6.Karamsardırlar,

7.Suçluluk ve piÅŸmanlık hisleri baskındır.

B.Sadece majör depresif epizodlar esnasında ottaya çıkmamaktadır ve distimik bozukluk ile daha iyi açıkla­namamaktadır.

Uzm.Dr. Sevilay ZORLU

Psikiyatrist & Psikoterapist

www.antalyaterapipsikiyatri.com

www.antalyacinselterapi.com

Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.

1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5

Tel: 0 (242) 316 98 99

twitter/ Dr.SevilayZorlu